Có những buổi chiều tháng ba lặng lẽ trôi qua như thể thời gian đang nhẹ tay lật từng trang ký ức. Trong khu vườn quen thuộc, cây vẫn đứng đó, lặng im mà dạt dào tiếng nói. Một cơn gió khẽ thoảng, vòm lá run lên, và trái cây chua khẽ hát lên bản nhạc của tuổi dậy thì ngày cũ. Mắt người đọc tự dưng nhòa đi không vì bụi, mà vì một điều gì đó trong bài thơ "Cây trong vườn tháng ba" của Lê Thành Nghị đã chạm vào tận sâu nơi không thể gọi tên.

Đọc bài thơ, người ta dễ rung động trước một phong cách nghệ thuật vừa tinh tế vừa mộc mạc. Thể thơ tự do được Lê Thành Nghị lựa chọn như để buông thả cảm xúc, như để gió, lá, nắng và lòng người được tự do cất tiếng. Giọng thơ không cầu kỳ mà dịu dàng như một tiếng thì thầm, dẫn người đọc đi qua khu vườn tháng ba – nơi thời gian được nhìn bằng đôi mắt của trái tim.

Hình ảnh thơ trong bài mang tính biểu tượng cao và đầy sức gợi. Trái xanh “hát tuổi dậy thì” không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự sống, của tuổi trẻ vừa chớm nở. Cây, lá, gió, nắng – tất cả đều được nhân hóa, mang dáng dấp của con người, mang tâm trạng của con người. “Người bắt chước lá non khi gió thổi”, hay “cây run như trước cuộc hẹn hò” là những liên tưởng đầy chất thơ, khiến cảnh vật không còn là phông nền, mà trở thành nhân vật, có cảm xúc, có hồn.

Nghệ thuật ẩn dụ và nhân hóa được nhà thơ sử dụng rất thành công, tạo ra những tầng nghĩa sâu sắc. “Chiều mượn gió làm sào rung nắng xuống” là một hình ảnh đầy lạ lẫm mà rất gần gũi. Nó không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn diễn tả một tâm trạng – một khát vọng được chạm đến điều đẹp đẽ, dịu dàng. Hình ảnh “vệt nắng non trong lòng tay” không chỉ là ánh sáng mà còn là ước vọng mong manh, là những điều ta từng nâng niu giữa cuộc đời vội vã.

Chất nhạc trong thơ cũng là một điểm sáng nổi bật. Nhịp điệu linh hoạt, khi nhẹ nhàng, khi rạo rực, khiến câu thơ như đang thở cùng không gian tháng ba. Câu ngắn, nhiều dấu ngắt, khiến người đọc vừa đọc vừa lắng lại, như sợ làm vỡ mất sự mong manh trong từng câu chữ.

Cách tác giả đặt tên bài thơ “Cây trong vườn tháng ba” cũng đầy dụng ý nghệ thuật. Không gian nhỏ bé – một khu vườn – trở thành nơi chứa đựng cả một vũ trụ cảm xúc. Tháng ba không còn là thời gian, mà là một mùa riêng trong tâm hồn, một khoảnh khắc giao mùa giữa hiện tại và hoài niệm.

“Cây trong vườn tháng ba” không rực rỡ, không ồn ào. Nhưng chính sự bình dị, lặng lẽ và tinh tế trong cách sử dụng ngôn từ, hình ảnh và giọng điệu lại khiến bài thơ trở nên ám ảnh, khiến người đọc khi khép lại câu thơ cuối cùng vẫn như nghe đâu đó tiếng gió lùa qua vòm lá, nghe lòng mình se thắt vì một vệt nắng vừa rơi xuống tay – rất khẽ.