Có những câu thơ như mang theo nhịp đập của trái tim người xa xứ khi trở về, khiến lòng ta chùng xuống giữa những xô bồ cuộc sống. Ngôn từ ở đó không còn đơn thuần là lời, mà hóa thành những vệt sáng ấm áp vẽ nên hình hài của tình đất, tình người, tình quê sâu nặng. Trong đoạn thơ của Chế Lan Viên, biện pháp nghệ thuật so sánh được vận dụng một cách đầy tinh tế và sâu sắc, góp phần thể hiện cảm xúc mãnh liệt của cái “tôi” trữ tình khi trở về với nhân dân. Những hình ảnh: “nai về suối cũ”, “chim én gặp mùa”, “trẻ thơ đói lòng gặp sữa”, “chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa” đều là những liên tưởng gần gũi, chứa chan yêu thương. Mỗi phép so sánh không chỉ giúp hình ảnh thêm sinh động, mà còn khơi gợi cảm giác thân quen, hạnh phúc đến thổn thức. Đó là niềm vui vỡ òa khi được trở về nơi cội nguồn, là tình yêu chân thành gắn bó với nhân dân như máu thịt. Nghệ thuật so sánh trong đoạn thơ vì thế không chỉ đẹp ở hình thức, mà còn lay động lòng người ở chiều sâu cảm xúc.