Bức tranh mùa thu trong bài thơ "Thu vịnh" của Nguyễn Khuyến được tạo nên bởi những hình ảnh tinh tế, sáng tạo và đầy cảm xúc. Nguyễn Khuyến đã mô tả một không gian thuần khiết, làng quê Bắc bộ với trời xanh ngắt, cần trúc lơ phơ, và mặt nước biếc như tầng khói phủ. Mỗi đoạn thơ đều là một bức tranh riêng, nhưng khi kết hợp lại, chúng tạo thành một bức tranh mùa thu hoàn hảo. Những chi tiết nhỏ như cành trúc đong đưa trước gió thu, ánh trăng trong đêm tối, và màu nước biếc của mùa thu đã làm cho bức tranh trở nên sống động và đẹp đẽ. Nguyễn Khuyến đã sử dụng ngôn ngữ tinh tế, dễ hiểu để mô tả những cảm nhận sâu sắc về mùa thu và tâm trạng trữ tình của mình. Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ cũng được thể hiện rõ qua những dòng thơ chứa đựng nỗi buồn, u uất về bộ máy chính quyền thối nát thời đó. Cảm xúc của Nguyễn Khuyến được thể hiện qua sự đối mặt với vẻ đẹp của mùa thu, nhưng đồng thời là sự nhức nhối và thẹn thùng trước hiện thực đau lòng của xã hội. Bài thơ "Thu vịnh" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật về mùa thu mà còn là một tác phẩm chứa đựng nhiều tầng ý nghĩ sâu sắc về cuộc sống và xã hội. Sự kết hợp tinh tế giữa vẻ đẹp thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật đã tạo nên một tác phẩm văn học độc đáo, góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của Việt Nam.