“Mùa mắm còng” là một trong những sáng tác nổi bật của Nguyên Hồ viết về Bến Tre. Nổi bật trong truyện là nhân cậu Năm, nhân vật này tiêu biểu cho tính cách người dân Nam Bộ: nghĩa tình, thủy chung, nhân hậu, vị tha. Trước hết, Cậu Năm là người nghĩa tình, thủy chung. Cứ đến mùa mắm còng mùng 5 tháng 5 âm lịch, sau vài tuần cậu gửi mắm còng gắn với kỉ niệm hai cậu cháu, gắn với sự hi sinh gian khổ của đồng đội trong những năm chiến tranh, đó là món ăn đặc sản của vùng quê nghèo. Cạu gửi mắm còng cũng là thể hiện tình cảm của đứa cháu, lúc nào cũng ăn món mắm còng là món ăn quen thuộc của quê hương,điều đó cho thấy cậu Năm là người nghĩa tình thủy chung. Cậu Năm còn là người bộc trực, thẳng thắn. Khi đứa cháu kêu bằng ông không ăn được mắm còng thì cậu Năm rất buồn và giận, cậu không gởi mắm còng và cũng không lên chơi vì nghĩ đứa cháu chê quê nghèo, quên cả cội nguồn. Nhưng cậu lại giàu lòng vị tha. Cậu gửi mắm còng và chuối khô cho cháu nhỏ, kèm theo lá thư. Khi biết cháu mình biết đàn ca tài tử bài “Khổng Minh tọa lầu” - di sản văn hóa của người miền Tây, cậu Năm đã tha thứ cho cháu. Truyện đơn giản kể về một món quà quê hương nhưng đã thể hiện được sâu sắc tình cảm với quê hương. Đồng thời, truyện còn là lời nhắc nhở thế hệ sau hãy biết ơn và trân trọng quá khứ, nguồn cội.
