Mở bài

"Người ngựa ngựa người" là một tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Công Hoan, nổi bật với phong cách trào phúng đặc trưng. Qua tác phẩm, tác giả không chỉ khắc họa chân thực cuộc sống lam lũ của người dân lao động mà còn phê phán xã hội phong kiến lỗi thời, nơi mà cái nghèo đeo bám lấy cuộc sống của họ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích nghệ thuật tự sự của tác phẩm qua các khía cạnh: mạch truyện, điểm nhìn, ngôn ngữ, giọng điệu, nghệ thuật xây dựng nhân vật và đánh giá hiệu quả nghệ thuật của tác phẩm.

Thân bài

Mạch truyện
Mạch truyện trong "Người ngựa ngựa người" được xây dựng đơn giản nhưng tinh tế. Câu chuyện xoay quanh nhân vật chính – anh phu xe, trong đêm giao thừa đang vất vả đi tìm khách. Dù trời đã khuya, người dân đều sum vầy bên gia đình, nhưng anh lại đơn độc, bơ vơ giữa dòng đời. Mạch truyện chậm rãi, dẫn dắt người đọc từ tâm trạng buồn bã của anh phu xe đến những mâu thuẫn giữa cuộc sống hàng ngày và ước mơ hạnh phúc.

Điểm nhìn
Điểm nhìn trong tác phẩm là ngôi thứ ba, tác giả có cái nhìn khách quan nhưng cũng rất nhân văn. Từ góc độ này, độc giả dễ dàng cảm nhận được nỗi khổ của nhân vật, những mâu thuẫn trong tâm lý của anh phu xe. Đồng thời, cách dẫn dắt câu chuyện từ những chi tiết nhỏ nhất như tiếng pháo, cảnh đường phố vắng vẻ cũng giúp người đọc cảm nhận sâu sắc không khí giao thừa đầy cô đơn.

Ngôn ngữ, lời văn
Ngôn ngữ trong tác phẩm giản dị nhưng đầy sức sống. Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh sinh động, từ cách miêu tả hình ảnh anh phu xe "lững thững dắt cái xe" đến những câu đối thoại tự nhiên, phản ánh tâm tư của nhân vật. Các chi tiết như “không ai ra ngoài đường làm gì” hay “mời mỏi miệng” không chỉ miêu tả hiện thực mà còn thể hiện sự cô đơn, trống trải của cuộc sống người lao động.

Giọng điệu
Giọng điệu của tác phẩm vừa hài hước vừa châm biếm. Tác giả khéo léo lồng ghép tiếng cười trong những tình huống bi thảm của nhân vật, khiến người đọc không chỉ cảm nhận được nỗi khổ mà còn nhận ra sự bất công của xã hội. Giọng điệu này giúp tác phẩm trở nên hấp dẫn và gần gũi hơn với độc giả.

Nghệ thuật xây dựng nhân vật
Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong "Người ngựa ngựa người" rất độc đáo. Nhân vật anh phu xe hiện lên như một biểu tượng của người lao động nghèo, chịu nhiều thiệt thòi. Ngược lại, hình ảnh người phụ nữ sang trọng là hình mẫu của những kẻ ăn chơi, hưởng thụ mà không hề biết đến nỗi khổ của người khác. Sự tương phản này không chỉ làm nổi bật bản chất nhân vật mà còn khắc họa rõ nét sự bất công trong xã hội.

Đánh giá hiệu quả nghệ thuật
Tác phẩm "Người ngựa ngựa người" không chỉ mang lại tiếng cười cho người đọc mà còn khiến họ suy nghĩ về số phận của những người lao động. Qua những tình huống trớ trêu, tác giả đã khắc họa rõ nét cuộc sống khốn khó của nhân dân và lên án sự ích kỷ của những người giàu có. Điều này tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho tác phẩm, giúp nó sống mãi trong lòng độc giả.

Kết bài

Từ khi xuất hiện trên văn đàn tới nay, truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan vẫn khẳng định được vị thế vững chắc trong mạch nguồn văn học dân tộc, qua sự sàng lọc khắc nghiệt của thời gian. Truyện ngắn trào phúng của ông được tái bản nhiều lần, tiếng cười khỏe khoắn, bộc trực, đượm tình người của ông vẫn luôn vang lên trong những thời khắc có ý nghĩa của cuộc sống qua sự dàn dựng và biểu diễn của các nghệ sĩ sân khấu nổi tiếng. Sức hấp dẫn đặc biệt có được bởi ý nghĩa xã hội, giá trị nhân văn được chuyển tải qua tác phẩm và thế giới nhân vật độc đáo, sinh động của ông. Người đọc có thể nhìn thấy rõ qua "Người ngựa - ngựa người".