Truyện ngắn "Ghét cái răng khểnh" của Nguyễn Ngọc Thuần mang đến một câu chuyện nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa về hành trình tìm kiếm sự tự tin và chấp nhận bản thân, qua đó thể hiện thông điệp sâu sắc về giá trị của sự khác biệt và việc yêu thương chính mình.
Truyện xoay quanh nhân vật “tôi”, một cậu bé tự ti vì cái răng khểnh của mình. Do sự chế giễu từ bạn bè, cậu bé cảm thấy mặc cảm và bắt đầu ghét nụ cười của mình. Điều này phản ánh hiện thực rằng, trong cuộc sống, đôi khi con người dễ bị tác động bởi những nhận xét tiêu cực từ người khác, từ đó sinh ra sự thiếu tự tin. Câu chuyện còn cho thấy việc đánh giá bản thân qua ánh mắt của người khác có thể ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ và cảm xúc của một người.
Tuy nhiên, nhờ lời động viên từ người cha, cậu bé dần dần thay đổi quan điểm. Cha cậu không chỉ khuyến khích con chấp nhận cái răng khểnh mà còn giúp cậu hiểu rằng sự khác biệt là một điều đáng trân trọng. Cha cậu nói: “Nụ cười của con đẹp nhất” và “Mỗi đứa trẻ có một điều kỳ lạ riêng”, nhấn mạnh rằng những điểm riêng biệt chính là nét đẹp độc đáo của mỗi người. Thông điệp về sự chấp nhận bản thân và tự hào về những điều làm nên con người mình là chủ đề trung tâm của câu chuyện.
Câu chuyện không chỉ nói về việc yêu thương bản thân mà còn nhấn mạnh vai trò của người lớn trong việc khuyến khích trẻ em khám phá và chấp nhận những điều làm nên cá tính riêng của mình. Nhân vật người cha không ép buộc hay đưa ra những lời khuyên sáo rỗng, mà ông lựa chọn cách nói chuyện nhẹ nhàng, giúp con nhận ra vẻ đẹp của sự khác biệt. Bên cạnh đó, tình cảm thầy trò cũng được đề cao qua sự kết nối giữa cậu bé và cô giáo khi cậu chia sẻ “bí mật” về những điều khác biệt của mọi người xung quanh.
Nguyễn Ngọc Thuần đã sử dụng một giọng văn trong trẻo, chân thật, phù hợp với thế giới quan của trẻ thơ. Truyện được kể từ ngôi thứ nhất, tạo cảm giác gần gũi, tự nhiên. Nhân vật “tôi” thể hiện những suy nghĩ đơn giản, hồn nhiên nhưng cũng chứa đựng những cảm xúc sâu sắc về cuộc sống, về sự tự ti và quá trình học cách yêu thương bản thân.
Truyện sử dụng những hình ảnh và chi tiết nhỏ mang tính biểu tượng, ví dụ như cái răng khểnh. Cái răng khểnh trở thành hình ảnh ẩn dụ cho những nét riêng biệt của mỗi người, thứ có thể khiến chúng ta trở nên khác biệt nhưng cũng làm nên cái đẹp riêng. Qua hình ảnh này, tác giả muốn truyền tải thông điệp rằng mọi sự khác biệt đều đáng trân trọng và chúng ta không nên tự ti về nó.
Nhân vật người cha là người có ảnh hưởng lớn đến sự thay đổi tư duy của cậu bé. Ông không ép buộc con mình phải thay đổi suy nghĩ mà dùng cách khuyến khích nhẹ nhàng, tinh tế. Điều này không chỉ phản ánh tình yêu thương và sự kiên nhẫn của một người cha mà còn là cách thức giáo dục hiệu quả, giúp trẻ em tự mình nhận ra giá trị của bản thân.
Nhân vật cô giáo cũng được xây dựng với hình ảnh tươi sáng, cởi mở, sẵn sàng lắng nghe những “bí mật” của học sinh mình. Điều này thể hiện mối quan hệ thân thiết, tin tưởng giữa thầy cô và học trò, góp phần tạo nên môi trường giáo dục đầy yêu thương và sự hỗ trợ.
Câu chuyện có kết cấu đơn giản, xoay quanh những tình huống đời thường, nhưng qua đó, tác giả đã lồng ghép những triết lý sâu sắc về cuộc sống. Đối với một đứa trẻ, sự khác biệt có thể trở thành nguồn gốc của sự tự ti, nhưng qua sự dẫn dắt nhẹ nhàng của người lớn, chúng sẽ dần hiểu rằng chính những khác biệt đó mới tạo nên vẻ đẹp độc đáo của mình.
Truyện ngắn "Ghét cái răng khểnh" không chỉ là câu chuyện về sự tự ti của một cậu bé mà còn là bài học về giá trị của sự khác biệt và lòng tự tin. Qua những câu chữ giản dị, tác phẩm mang đến thông điệp rằng, trong cuộc sống, điều quan trọng không phải là chúng ta giống người khác, mà là chúng ta biết trân trọng và tự hào về chính mình. Đây là bài học sâu sắc về sự chấp nhận bản thân mà không chỉ trẻ em mà cả người lớn đều có thể học hỏi và suy ngẫm.
