Bài thơ "Mẹ" của Bằng Việt đã khắc hoạ hình ảnh một người mẹ nhân hậu, ân cần và đầy tình yêu thương, đồng thời phản ánh sâu sắc tâm tư của những người con trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. Đoạn trích trong bài thơ mở ra một bức tranh đầy cảm xúc, tái hiện lại những kỷ niệm về mẹ khi người con bị thương nằm lại giữa mùa mưa. Qua đó, Bằng Việt đã thành công trong việc gợi lên hình ảnh của một người mẹ không chỉ chăm lo từng bữa ăn giấc ngủ, mà còn là chỗ dựa tinh thần, biến ngôi nhà thành một không gian ấm áp và bình yên.
Những câu thơ mở đầu "Con bị thương, nằm lại một mùa mưa / Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ" đã khắc sâu hình ảnh người mẹ trong tâm trí người con. Đó là dáng vẻ cần mẫn, lặng lẽ mà vẫn đầy yêu thương, nhẫn nại chăm sóc con trong những lúc khó khăn nhất. Hình ảnh căn nhà yên ắng, tiếng gió lùa qua mái lá và khu vườn xanh tươi che kín phía sau đã tạo nên một không gian yên bình, đối lập hoàn toàn với những gian truân nơi chiến trường mà người con vừa trải qua. Hình ảnh ấy như một dòng suối mát lành, xoa dịu đi những vết thương cả về thể xác lẫn tinh thần.
Cảnh vườn nhà với "Những dãy bưởi sai, những hàng khế ngọt, / Nhãn đầu mùa, chim đến bói lao xao…" không chỉ mang đến cảm giác thân quen mà còn là biểu tượng của sự no đủ và bình yên trong lòng mẹ. Những hình ảnh này không chỉ là những kí ức mà còn là những biểu hiện của tình thương, của sự chăm chút tận tâm mà mẹ dành cho con. Mẹ luôn biết cách chăm lo cho con, từ trái bưởi đào đến bát canh tôm nấu khế, tất cả đều thấm đượm sự quan tâm, sự hy sinh lặng thầm của người mẹ.
Không chỉ là những chăm sóc vật chất, mẹ còn là điểm tựa tinh thần to lớn, giúp người con vượt qua những nỗi sợ hãi, những bất an trong lòng. Mẹ hiện lên như một biểu tượng của quê hương, nơi mà mọi sự gian khổ đều có thể vơi đi, mọi nỗi buồn đều có thể được an ủi. Hình ảnh “Con nói mớ những núi rừng xa lạ / Tỉnh ra rồi, có mẹ, hoá thành quê” đã gói trọn cả tấm lòng biết ơn sâu nặng của người con dành cho mẹ, và đồng thời cũng là niềm tri ân vô hạn với quê hương, nơi đã cưu mang và che chở những người lính trong những thời khắc khó khăn nhất.
Qua đoạn trích, Bằng Việt không chỉ ca ngợi tình mẹ mà còn gửi gắm vào đó những giá trị nhân văn cao đẹp về tình người, tình quê hương. Hình ảnh người mẹ trong thơ đã trở thành biểu tượng cho lòng nhân hậu, cho sự hy sinh vô điều kiện và cho sức mạnh tinh thần mãnh liệt giúp con người vượt qua mọi nghịch cảnh. Đó cũng là thông điệp mà nhà thơ muốn gửi đến người đọc: Hãy trân trọng và biết ơn những điều bình dị nhưng đầy ý nghĩa trong cuộc sống, bởi đó chính là nguồn sức mạnh vô giá giúp chúng ta vượt qua mọi chông gai.