Bài thơ "Nhớ ơn cha mẹ" của Hoàng Mai là một tác phẩm xúc động, gợi nhớ về tình yêu thương và công ơn dưỡng dục của cha mẹ đối với con cái. Qua đoạn thơ song thất lục bát, tác giả đã khéo léo thể hiện nội dung sâu sắc cùng với nghệ thuật tinh tế, tạo nên một tác phẩm giàu cảm xúc và đầy tính nhân văn.

Đoạn thơ mở đầu với hình ảnh mưa tháng bảy, một biểu tượng gợi nhớ đến sự u buồn và lắng đọng trong tâm hồn người con. Tác giả đã mượn hình ảnh thiên nhiên để diễn tả cảm xúc sướt mướt, dằn vặt của người con khi nhớ về cha mẹ đã khuất. "Mẹ cha giờ khuất nơi đâu / Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn" – câu thơ này không chỉ thể hiện nỗi nhớ mà còn chứa đựng sự hoài nghi, đau đớn khi người con tự hỏi về sự hiện diện của cha mẹ, dù là trong thế giới hữu hình hay vô hình.

Tình yêu thương của cha mẹ được tái hiện qua những kỷ niệm đầy khó khăn, gian khổ: "Nhớ cái thuở bần cùng cạn kiệt / Cha đảm đương mải miết vườn rau". Hình ảnh cha mẹ lao động vất vả, chăm lo cho cuộc sống gia đình đã làm nổi bật sự hy sinh to lớn của họ. Hơn nữa, tình yêu thương đó không chỉ dừng lại ở sự chăm lo về vật chất mà còn là những bài học đạo đức, lối sống mà cha mẹ đã truyền dạy cho con cái: "Mẹ thay cha dạy bảo ban con khờ".

Tác giả đã sử dụng thể thơ song thất lục bát, một thể thơ truyền thống của Việt Nam, để truyền tải nội dung bài thơ. Với cấu trúc này, bài thơ dễ dàng tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển, phù hợp với chủ đề tình cảm gia đình. Mỗi câu thơ song thất với nhịp chẵn lẻ đan xen tạo ra sự cân đối, nhịp nhàng, góp phần làm nổi bật cảm xúc của người con khi nghĩ về cha mẹ.

Hình ảnh thiên nhiên như "mưa rơi lướt thướt", "đêm trở gió" được sử dụng rất tinh tế để phản ánh tâm trạng của người con. Thiên nhiên ở đây không chỉ đơn thuần là bối cảnh mà còn là cách để tác giả diễn tả tâm trạng con người một cách sâu sắc và đầy cảm xúc.

Ngoài ra, việc sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, giàu tính biểu cảm đã làm cho bài thơ dễ đi vào lòng người. Những từ ngữ như "sướt mướt", "canh thâu", "bàng hoàng", "xót xa" đều góp phần làm nổi bật tâm trạng đau buồn, nhớ thương của người con.

Bài thơ không chỉ là lời tri ân đối với cha mẹ mà còn là sự thức tỉnh về lòng hiếu thảo của con cái. Những câu thơ cuối với hình ảnh "con thơ đã lớn / Bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa" làm nổi bật sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại, giữa tình yêu thương của cha mẹ và sự lãng quên, hững hờ của con cái. Đây cũng chính là lời nhắc nhở, cảnh tỉnh mỗi người về trách nhiệm và bổn phận đối với cha mẹ, đừng để đến khi họ đã khuất mới cảm thấy hối tiếc và đau đớn.

"Nhớ ơn cha mẹ" của Hoàng Mai là một tác phẩm đầy cảm xúc, truyền tải thông điệp về tình yêu thương, sự hy sinh của cha mẹ và lòng hiếu thảo của con cái. Bài thơ không chỉ gây ấn tượng bởi nội dung sâu sắc mà còn bởi nghệ thuật tinh tế, giàu tính biểu cảm. Qua đó, tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc khó quên về tình cảm gia đình thiêng liêng và cao quý.