Trong nền văn học Việt Nam và Trung Hoa, "Tràng Giang" của Huy Cận và "Hoàng Hạc Lâu" của Thôi Hiệu là hai tác phẩm thơ tiêu biểu với sự thể hiện sâu sắc về tâm trạng con người qua những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Dù được viết trong những thời đại khác nhau, nhưng cả hai tác phẩm đều truyền tải những cảm xúc u buồn và hoài niệm, đồng thời phản ánh phong cách nghệ thuật của từng tác giả.
"Tràng Giang" (Huy Cận) mở đầu bằng hình ảnh "Sóng gợn Tràng Giang buồn điệp điệp" đã lập tức khắc họa một không gian u tối, bao trùm bởi sự tĩnh lặng của dòng sông dài rộng. Huy Cận đã mượn hình ảnh sóng và dòng nước để diễn tả tâm trạng buồn bã, đơn độc của con người trước sự vắng lặng của thiên nhiên và sự mênh mông của thời gian. Bài thơ diễn tả nỗi cô đơn và những cảm xúc man mác của tác giả qua hình ảnh "củi một cành khô lạc mấy dòng" và "bèo dạt về đâu hàng nối hàng", thể hiện một tâm trạng bơ vơ, không nơi nương tựa.
Ngược lại, "Hoàng Hạc Lâu" (Thôi Hiệu) là một tác phẩm thơ Đường nổi tiếng của Trung Hoa, với nội dung xoay quanh lầu Hoàng Hạc - một di tích lịch sử. Thôi Hiệu đã dùng lầu Hoàng Hạc để miêu tả một không gian thiên nhiên vừa đẹp vừa hiu quạnh. Tác phẩm không chỉ mô tả vẻ đẹp của lầu Hoàng Hạc mà còn bộc lộ nỗi buồn và sự nuối tiếc về những gì đã qua. Sự hiện diện của "hạc vàng" bay đi không bao giờ trở lại, cùng với cảnh vật xung quanh đã thể hiện một triết lý về sự hữu hạn của thời gian và sự mất mát trong đời người.
Huy Cận trong "Tràng Giang" sử dụng hình ảnh thiên nhiên rộng lớn, mênh mông để thể hiện tâm trạng của con người. Các hình ảnh như sóng, thuyền, cành củi khô và cảnh vật trên sông được dùng để phản ánh nỗi cô đơn và sự tách biệt của tác giả. Huy Cận đặc biệt chú trọng vào sự lãng mạn và bi thương, tạo nên một không gian thơ mộng nhưng buồn bã, làm nổi bật cảm xúc của con người trước thiên nhiên.
Thôi Hiệu trong "Hoàng Hạc Lâu" lại chọn cách thể hiện sự vắng lặng và sự hoài niệm qua hình ảnh di tích lịch sử và cảnh vật xung quanh. Lầu Hoàng Hạc, dù đã bị bỏ lại, vẫn là chứng nhân cho những thời khắc lịch sử. Thôi Hiệu tạo nên một bức tranh thiên nhiên hoàn hảo, từ ánh sáng đến màu sắc của cảnh vật, thể hiện sự thanh bình nhưng cũng đầy nỗi nhớ quê và sự mất mát. Hình ảnh mây trắng, cây xanh và dòng sông trong bài thơ tạo nên một bức tranh thanh tĩnh, phản ánh nỗi buồn và sự tiếc nuối của tác giả về một thời kỳ đã qua.
Tâm trạng trong "Tràng Giang" là nỗi cô đơn và sự lạc lõng giữa không gian bao la, phản ánh sự tách biệt và nỗi buồn sâu sắc của con người. Huy Cận không chỉ miêu tả không gian thiên nhiên mà còn khắc họa tâm trạng của chính mình, qua đó gửi gắm những suy tư về cuộc sống và sự tồn tại.
Trong khi đó, "Hoàng Hạc Lâu" của Thôi Hiệu thể hiện tâm trạng hoài niệm và sự tiếc nuối về những gì đã qua. Tác phẩm phản ánh một triết lý sâu sắc về sự mất mát và thời gian. Thôi Hiệu sử dụng hình ảnh lầu Hoàng Hạc và hạc vàng để thể hiện những kỷ niệm xưa cũ và sự không trở lại của thời gian.
Cả hai tác phẩm đều sử dụng thiên nhiên như một phương tiện để thể hiện tâm trạng và cảm xúc của con người. "Tràng Giang" của Huy Cận nổi bật với phong cách thơ lãng mạn và buồn bã, thể hiện sự cô đơn giữa không gian mênh mông. Trong khi đó, "Hoàng Hạc Lâu" của Thôi Hiệu sử dụng bối cảnh lịch sử và hình ảnh thiên nhiên để thể hiện sự hoài niệm và triết lý về thời gian và sự mất mát. Mặc dù phong cách và bối cảnh của hai tác phẩm khác nhau, nhưng cả hai đều đạt được sự sâu sắc và tinh tế trong việc truyền tải tâm trạng và cảm xúc của con người.