Nhân vật Nhị Khanh trong truyện "Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu" của Nguyễn Dữ là một nhân vật mang tính biểu tượng sâu sắc về phẩm chất đạo đức và trách nhiệm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến Việt Nam. Qua việc xây dựng hình ảnh của Nhị Khanh, tác giả không chỉ khắc họa rõ nét một người phụ nữ đức hạnh, mà còn gửi gắm những thông điệp về lòng trung thành, hiếu thảo và ý thức giữ gìn phẩm giá cá nhân.

Ngay từ khi bước chân về làm dâu nhà họ Phùng, Nhị Khanh đã thể hiện rõ nét sự khéo léo trong cách cư xử. Nàng không chỉ được lòng chồng mà còn biết cách hài hòa trong mối quan hệ với gia đình chồng và họ hàng. Điều này thể hiện qua câu văn: “Nhị Khanh tuy hãy còn nhỏ, nhưng sau khi về nhà họ Phùng, khéo biết cư xử với họ hàng, rất hòa mục và thờ chồng rất cung thuận, người ta đều khen là người nội trợ hiền.” Những lời khen ngợi từ phía mọi người không chỉ là sự công nhận đối với tài đức của nàng mà còn cho thấy nàng là một người phụ nữ biết dung hòa giữa gia đình và nghĩa vụ.

Nhị Khanh còn được khắc họa như một người vợ hết mực trung thành, dù trong hoàn cảnh khó khăn. Khi cha chồng lâm vào cảnh khốn khó, nàng không ngần ngại khuyên chồng theo cha để phụng sự và giúp đỡ, mặc cho việc này đồng nghĩa với sự xa cách vợ chồng. Điều này được thể hiện qua lời khuyên của Nhị Khanh: “Chả lẽ đành để cha ba đào muôn dặm, lam chướng nghìn trùng, hiểm nghèo giữa đám kình nghê, cách trở trong vùng lèo mán, sớm hôm săn sóc, không kẻ đỡ thay?” Nhị Khanh sẵn sàng chấp nhận sự xa cách để giữ trọn đạo hiếu, một phẩm chất đáng quý mà không phải người phụ nữ nào thời bấy giờ cũng có.

Khi nghe tin chồng đã mất, Nhị Khanh phải đối mặt với áp lực từ bà cô Lưu thị, người muốn nàng tái giá với một viên tướng quân họ Bạch. Tuy nhiên, trước áp lực và những lời khuyên cưỡng ép từ bà cô, Nhị Khanh vẫn giữ vững lập trường, không chịu khuất phục. Nàng bộc bạch với người bõ già rằng: “Ta sở dĩ nhịn nhục mà sống là vì nghĩ Phùng lang hãy còn; nếu chàng không còn thì ta đã liều mình chứ quyết không mặc áo xiêm của chồng để đi làm đẹp với người khác.” Câu nói này không chỉ thể hiện tình yêu chân thành và lòng thủy chung của Nhị Khanh với chồng, mà còn cho thấy sự kiên định, bất khuất của nàng trước những thử thách khắc nghiệt của cuộc sống.

Bên cạnh đó, sự kiên cường của Nhị Khanh còn được thể hiện qua việc nàng tự mình chịu đựng mọi đau khổ khi nghe tin dữ về chồng. Sự chịu đựng và ý chí mạnh mẽ này là minh chứng cho tinh thần không khuất phục trước số phận. Nhị Khanh sẵn sàng đối mặt với khó khăn, dù biết rằng tương lai phía trước vô cùng mờ mịt.

Nhân vật Nhị Khanh cũng phản ánh bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: dù có phẩm chất cao quý, nàng vẫn phải chịu sự định đoạt từ người khác. Từ việc bị bà cô ép tái giá đến việc phải chịu đựng nỗi đau mất mát và bị buộc phải tuân theo những chuẩn mực khắt khe của xã hội, cuộc đời của Nhị Khanh là một chuỗi những mâu thuẫn và đau khổ. Điều này cho thấy cái nhìn sâu sắc và phê phán của tác giả Nguyễn Dữ đối với xã hội phong kiến lúc bấy giờ, nơi mà quyền lợi và tiếng nói của người phụ nữ bị hạn chế, và số phận của họ thường phụ thuộc vào người khác.

Nhân vật Nhị Khanh trong "Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu" là biểu tượng của người phụ nữ trung trinh, đức hạnh và kiên cường. Qua hình tượng này, Nguyễn Dữ không chỉ thể hiện lòng kính trọng đối với phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ, mà còn đồng thời phê phán sự bất công và hạn chế của xã hội phong kiến đối với họ. Từ đó, tác giả khơi gợi lòng đồng cảm và suy nghĩ về vai trò, vị trí của người phụ nữ trong xã hội, khẳng định giá trị và phẩm giá của họ dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.