Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức (Nguyễn An Ninh)
Nhiều người An Nam thích bập bẹ năm ba tiếng Tây hơn là diễn tà ý tưởng cho mạch lạc bằng tiếng nước mình. Hình như đối với họ, việc sử dụng Pháp ngữ là một đầu hiệu thuộc giai cấp quý tộc, cũng như sử dụng nước suối Pe-ri-é (Perrier) và rượu khai vị biểu trưng cho nền văn minh châu Âu. Nhiều người An Nam bị Tây hoa hiện nay tưởng rằng khi cóp nhật những cái tầm tưởng của phong hoá châu Âu họ sẽ làm cho đồng bào của mình tìn là họ đã được đào tạo theo kiểu Tây phương.
Thái độ mù tịt về văn hoá châu Âu như thế không nên làm chúng ta ngạc nhiên. Vì chỉ có những người đã hiểu biết vững một nền văn hoá rồi mới có khả năng thường thức một nền văn hoá ngoại bang. Những kiểu kiến trúc và trang trílại căng của những ngôi nhà thuộc về những người An Nam được hun đúc theo cái mà những người ở Đông Dương gọi là văn mình Pháp, chứng tỏ rằng những người An Nam bị Tây hoa chẳng có được một thứ văn mình nào. Việc từ bỏ vân hoà cha ông và tiếng mẹ đẻ phải làm cho mọi người An Nam tha thiết với giống nòi lo lăng.
Tiếng nói là người bảo vệ quý báu nhất nền độc lập của các dân tộc, là yếu tố quan trọng nhất giúp giải phòng các dân tộc bị thống trị. Nếu người An Nam hãnh diện giữ gìn tiếng nói của mình và ra sức làm cho tiếng nói ấy phong phú hơn để có khả năng phổ biến tại An Nam các học thuyết đạo đức và khoa học của châu Âu, việc giải phóng dân tộc An Nam chỉ còn là vấn đề thời gian. Bắt cử người An Nam nào vứt bỏ tiếng nói của mình, thì cũng đương nhiên khước từ niềm hi vọng giải phóng giống nòi. [...] Vì thế, đối với người An Nam chúng ta, chối từ tiếng mẹ đẻ đồng nghĩa với từ chối sự tự do của mình...
Nhiều đồng bào chúng ta, để biện mình việc từ bỏ tiếng mẹ đẻ, đã than phiên rằng tiếng nước mình còn nghèo nan Lời trách cứ này không có cơ sở nào cả. Họ chỉ biết những từ thông dụng của ngôn ngữ và còn nghèo những từ An Nam hơn bất cứ người phụ nữ và nông dân An Nam nào. Ngôn ngữ của Nguyễn Du nghèo hay giàu?
Vì sao người An Nam có thể dịch những tác phẩm Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự?
Phải quỳ lỗi cho sự nghèo nàn của ngôn ngữ hay sự bất tài của con người?
Ở An Nam cũng như mọi nơi khác, đền có thể ứng dụng nguyên tắc này:
“Điều gì người ta suy nghĩ kĩ sẽ diễn đạt rõ ràng, và dễ dàng tìm thấy những từ đề nói ra. [...]
Chúng ta không thể tránh né châu Âu, vai trò hương đạo của giới trí thức chúng ta buộc họ phải biết ít nhất là một ngôn ngữ châu Âu để hiểu được châu Âu. Nhưng những kiến thức thu thập được, họ không được giữ riêng cho mình. Đồng bào của họ cũng phải được thông phần nữa. Tuy nhiên, sự cần thiết phải biết một ngôn ngữ châu Âu hoàn toàn không kéo theo chuyện từ bỏ tiếng mẹ đẻ. Ngược lại, thứ tiếng nước ngoài mà mình học được phải làm giàu cho ngôn ngữ nước mình. [...]
(Trích “Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức" - Nguyễn An Ninh)
Câu 1. Tác giả đã đưa ra những bằng chứng nào để không định: tiếng nước ta không nghèo nàn?
Câu 2. Theo bài viết, tiếng nói có vai trò quan trọng như thế nào đối với vận mệnh dân tộc
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của các câu hỏi tu từ được sử dụng trong văn bản?
Câu 4. Nhận xét về thái độ của tác giả được thể hiện trong đoạn văn: “Nhiều người An Nam thích hập bẹ năm bạ nêng Tây hơn là diễn tả ý tưởng cho mạch lạc bằng tiếng nước mình. Hình như đối với họ, việc sử dụng Pháp ngữ là một đầu hiệu thuộc giai cấp quý tộc, cũng như sử dụng nước suối Pe-ri-ê (Perrier) và rượu khai vị biểu trưng cho nền văn minh châu Âu. Nhiều người An Nam bị Tây hoa hiện nay tưởng rằng khi còp nhật những cái tấm tường của phong hoà châu Âu họ sẽ làm cho đồng bào của mình tin là họ đã được đào tạo theo kiểu Tây phương."
Câu 5. Từ vấn đề mà Nguyễn An Ninh đặt ra trong tác phẩm, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của bản thân về thực trạng sử dụng ngôn ngữ Gen Z của giới trẻ hiện nay? Vì sao (Trả lời trong một đoạn văn từ 7-10 câu).