Truyện ngắn "Thằng Gù" của Hạ Huyền thể hiện rõ giá trị nhân đạo sâu sắc và minh chứng cho nhận định của nhà văn Bùi Hiển: "Mỗi truyện ngắn phải là những phát hiện bất ngờ về con người." Dù câu chuyện có cốt truyện đơn giản, nhưng thông qua nhân vật chính Phúc, người đọc được dẫn dắt vào những góc khuất của tâm hồn và nỗi đau tinh thần của một con người bị xã hội xa lánh, từ đó phát hiện ra những giá trị nhân văn ẩn sâu bên trong.
Câu chuyện xoay quanh Phúc – một cậu bé bị tật lưng gù, khác biệt về ngoại hình so với những đứa trẻ khác. Sự tật nguyền đã khiến Phúc trở nên thu mình, trầm lặng giữa cuộc sống, tránh né ánh nhìn của người khác. Trên bề mặt, Phúc hiện diện như một người vô hình, một nhân vật phụ trong chính cuộc đời mình. Tuy nhiên, qua cách mà Hạ Huyền khắc họa, ta nhận ra rằng sự im lặng và xa cách của Phúc không phải vì bản thân em không muốn hòa nhập, mà do em cảm thấy xấu hổ và đau đớn với ngoại hình của mình. Điều này làm nổi bật phát hiện bất ngờ về một tâm hồn nhạy cảm, đau khổ nhưng đồng thời cũng rất nhân hậu và mạnh mẽ.
Cao trào của câu chuyện xảy ra khi đoàn hát rong đến làng biểu diễn. Trong đoàn có một cậu bé cũng bị gù giống như Phúc. Cảnh tượng khiến mọi người thích thú và họ cười đùa khi cậu bé kia biểu diễn trồng cây chuối bằng chiếc lưng gù của mình. Sự trớ trêu, nỗi đau đớn của một người tật nguyền trở thành trò cười cho đám đông. Giữa lúc đó, Phúc xuất hiện, không kìm nén được nỗi uất ức và đau khổ của mình, hét lên: "Thế mà cười được à? Đồ độc ác!" Tiếng hét của Phúc như vỡ òa mọi cảm xúc bấy lâu bị đè nén, vừa là tiếng nói bảo vệ cậu bé hát rong, vừa là lời phản kháng mạnh mẽ cho chính cuộc đời mình – một cuộc đời mà cậu phải gánh chịu sự trêu chọc, sự phân biệt chỉ vì ngoại hình khác biệt.
Phản ứng của Phúc trước sự bất công không chỉ thể hiện lòng tự trọng, mà còn là biểu hiện rõ nét của nhân cách tốt đẹp. Đây là một phát hiện bất ngờ về nhân vật: tưởng chừng như em sống lặng lẽ, chịu đựng nỗi đau một cách âm thầm, nhưng khi đối mặt với sự xúc phạm người khác, Phúc đã dũng cảm đứng lên để phản kháng. Điều này làm nổi bật phẩm chất bên trong của em – một người tuy tật nguyền về thể xác, nhưng lại có một tâm hồn mạnh mẽ và nhân đạo.
Qua câu chuyện "Thằng Gù", Hạ Huyền đã không chỉ kể về một cuộc đời bất hạnh mà còn làm nổi bật tinh thần phản kháng và nhân tính của một con người. Phúc – cậu bé gù lưng, không chấp nhận sự chế nhạo của người khác và sẵn sàng bảo vệ người yếu thế – trở thành biểu tượng của lòng tự trọng và sự tôn trọng đối với giá trị con người. Sự bất ngờ về nhân vật Phúc không chỉ nằm ở phản ứng mạnh mẽ của em mà còn ở cách em thể hiện tình thương và sự đồng cảm, làm thay đổi hoàn toàn cách nhìn của người đọc đối với một nhân vật tưởng chừng yếu đuối và im lặng.
Từ câu chuyện của Phúc, Hạ Huyền đã truyền tải thông điệp về lòng nhân đạo, sự tôn trọng giữa con người với con người, và sự thức tỉnh của những giá trị tốt đẹp trong tâm hồn. Chính qua những chi tiết đơn giản nhưng đắt giá ấy, "Thằng Gù" đã thể hiện được tinh thần của nhận định của nhà văn Bùi Hiển: một câu chuyện ngắn không chỉ là một hành trình kể chuyện, mà còn là sự khám phá về bản chất con người, những điều bất ngờ về tinh thần, nhân cách, và giá trị sống của họ.