Bài thơ “Lâu lắm rồi con chưa ngủ cùng cha” của nhà thơ Lương Đình Khoa là một tiếng lòng tha thiết, một lời tự sự thấm đẫm nước mắt về tình phụ tử thiêng liêng. Tác phẩm mở ra những hoài niệm tuổi thơ êm đềm, đồng thời chất chứa bao nỗi niềm day dứt khi nhận ra bóng dáng cha già đang dần khuất lấp giữa dòng chảy vô tình của thời gian.
Nỗi nhớ da diết về những ngày thơ ấu
Câu thơ đầu tiên vang lên như một tiếng thở dài, một lời tự vấn đầy xót xa:
"Lâu lắm rồi con chưa ngủ cùng cha…"
Lời thơ giản dị mà nghẹn ngào, gợi lên hình ảnh một đứa con đã trưởng thành, chợt nhận ra khoảng cách giữa mình và cha đã trở nên quá xa. Hình ảnh "ngủ cùng cha" không chỉ là một hành động cụ thể, mà còn là biểu tượng cho những ngày thơ ấu vô tư, khi người con có thể tựa vào vòng tay cha, nghe nhịp tim ấm áp và không phải lo lắng về cuộc đời.
Tuổi thơ ấy được tái hiện trong những kỷ niệm đẹp đẽ:
"Hơn ba mươi năm con vẫn thấy mình như đứa trẻ
Thèm ngủ vùi nơi vòm ngực của cha
Nghe trái tim kể chuyện
Dòng máu ấm tim người"
Giọng thơ như tiếng nấc nghẹn ngào của một người con mãi mãi muốn làm đứa trẻ trong vòng tay cha, muốn được cha kể chuyện, được cha cõng trên vai mà vô tư ngắm bầu trời rộng lớn. Nhưng rồi thời gian không chờ đợi, cha ngày một già đi, lưng cha đã còng, bóng cha đã nghiêng về phía đất.
Sự tàn nhẫn của thời gian và nỗi xót xa của người con
Hình ảnh người cha già yếu dần hiện lên qua những câu thơ đầy ám ảnh:
"Nhưng lưng cha đã còng
Qua mỗi năm lại gần thêm mặt đất"
Người cha – người đã từng cõng con trên vai, giờ đây lại là người con phải cõng trên lưng. Sự hoán đổi vị trí này không chỉ là dấu hiệu của thời gian, mà còn là hiện thực đau lòng mà bất cứ ai cũng phải đối diện: cha mẹ già đi, còn con cái trưởng thành. Khoảnh khắc người con cõng cha trong viện khiến lòng người thắt lại:
"Khi cõng cha trong viện
Con thấy cuộc đời lắm những hoang vu"
Cái "hoang vu" ở đây không chỉ là không gian bệnh viện lạnh lẽo, mà còn là sự trống trải trong tâm hồn, khi người con nhận ra mình đang dần mất đi bầu trời yêu thương nhất.
Nỗi sợ mất cha hiện lên day dứt trong những câu thơ tiếp theo:
"Biết có một ngày trống vắng khoảng trời kia
Con lội khắp nhân gian, xuôi ngược thời gian, níu tìm thắp lại một vì sao sáng"
Hình ảnh "vì sao" được lặp đi lặp lại xuyên suốt bài thơ, vừa tượng trưng cho cuộc đời cha, vừa là ánh sáng dẫn đường cho con. Nhưng một khi vì sao ấy lịm tắt, liệu có cách nào tìm lại? Câu hỏi ấy vang lên trong vô vọng, bởi con người dù có đi khắp nhân gian cũng chẳng thể nào quay ngược thời gian, chẳng thể níu giữ những điều đã mất.
Lời khẩn cầu nghẹn ngào – mong được bên cha lần nữa
Cao trào của bài thơ vỡ òa trong lời cầu xin tha thiết:
"Xin cho con ngủ cùng Người tối nay"
Lời thơ đơn giản nhưng như một tiếng khóc nấc nghẹn trong lòng. Không phải một lời hứa, một lời an ủi, mà là một lời cầu xin – bởi con biết thời gian không còn nhiều, bởi con sợ rằng nếu không kịp, cha sẽ rời xa con mãi mãi.
Nhà thơ kết lại bài thơ bằng chính câu thơ mở đầu:
"Lâu lắm rồi con chưa ngủ cùng cha…"
Nhưng lần này, câu thơ không chỉ là một lời than, mà còn là một nỗi đau khôn nguôi, một khoảng trống mà không gì có thể lấp đầy.
Bài thơ “Lâu lắm rồi con chưa ngủ cùng cha” là một khúc nhạc buồn về tình cha con, một bài thơ khiến người đọc không khỏi nghẹn ngào. Đó không chỉ là nỗi nhớ, mà còn là sự ân hận, tiếc nuối khi nhận ra rằng thời gian đã lấy đi quá nhiều thứ mà ta từng cho là hiển nhiên. Khi còn bé, ta nghĩ rằng cha mẹ mãi mãi ở đó, mãi mãi là điểm tựa. Nhưng rồi một ngày, ta chợt nhận ra, cha đã già, lưng cha đã còng, và vòng tay ấm áp ấy đang dần xa…
Bài thơ không chỉ dành cho riêng tác giả, mà còn là lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta – những người con đang mải miết chạy theo cuộc sống mà quên mất rằng có một người cha, người mẹ vẫn đang mong đợi chúng ta quay về, chỉ để có một đêm ngủ bình yên bên nhau như ngày thơ bé…