Nhà phê bình văn học Nga Bêlinxki từng viết: “Tác phẩm nghệ thuật sẽ chết nếu nó miêu tả cuộc sống chỉ để miêu tả, nếu nó không phải là tiếng thét khổ đau hay lời ca tụng hân hoan, nếu nó không đặt ra những câu hỏi hoặc trả lời những câu hỏi đó”. Câu nói này không chỉ là một lời khuyên đối với các nghệ sĩ, mà còn là một sự xác định giá trị và sứ mệnh của nghệ thuật trong cuộc sống con người. Nghệ thuật không đơn thuần là tấm gương phản chiếu cuộc sống, mà còn phải mang theo tâm hồn, tiếng nói và cảm xúc của con người, tạo nên sự gắn kết và ý nghĩa sâu sắc hơn.

Từ quan điểm của Bêlinxki, một tác phẩm nghệ thuật có giá trị phải mang trong mình những tiếng nói mãnh liệt của cuộc đời. Nó có thể là những tiếng thét của nỗi đau, những lời ca ngợi niềm vui, hoặc những câu hỏi đầy trăn trở về sự tồn tại. Một tác phẩm chỉ đơn thuần miêu tả mà không có mục đích gì hơn sẽ nhanh chóng rơi vào quên lãng, bởi nó thiếu đi yếu tố kết nối cảm xúc với người đọc. Bêlinxki đã nhấn mạnh rằng, nghệ thuật phải có sứ mệnh – không chỉ để phản ánh cuộc sống, mà còn để chất vấn, để lay động và để khơi gợi những suy tư về chính cuộc đời và con người.

Chính vì vậy, một tác phẩm sẽ trở nên sống động khi nó vượt qua ranh giới của việc chỉ đơn thuần ghi lại những sự kiện, để đi vào thế giới của cảm xúc, của những câu hỏi lớn lao về nhân sinh. Những tác phẩm của nhà văn Vũ Thị Huyền Trang đã thể hiện rõ triết lý này. Với hàng trăm truyện ngắn, tản văn và thơ, Vũ Thị Huyền Trang không chỉ miêu tả những khía cạnh cuộc sống mà còn lồng ghép vào đó những câu chuyện đầy tính nhân văn, những suy tư sâu sắc về tình người, gia đình, và những mối quan hệ trong xã hội.

Trong tác phẩm “Ga tàu tuổi thơ”, Vũ Thị Huyền Trang đã tái hiện lại một phần ký ức của mình, nhưng không phải để chỉ đơn thuần kể lại những gì đã xảy ra. Qua hình ảnh người anh cả chăm sóc các em trong những ngày vắng bố mẹ, tác phẩm đặt ra câu hỏi về trách nhiệm, tình yêu thương và sự hy sinh. Hình ảnh ga tàu trở thành biểu tượng cho sự chờ đợi, hy vọng và những nỗi niềm khắc khoải. Những chi tiết như người anh nhường từng hạt gạo cho các em hay việc anh luôn lo lắng cho bệnh tình của mẹ dù bản thân cũng đang gánh chịu nhiều áp lực đã vượt qua ranh giới của miêu tả đơn thuần để trở thành những hình ảnh đầy ám ảnh về tình người.

Câu chuyện của người anh trong “Ga tàu tuổi thơ” không chỉ phản ánh một tình huống cụ thể, mà còn khơi gợi lên những suy nghĩ về trách nhiệm và tình thương. Người anh không chỉ là nhân vật, mà còn là biểu tượng của sự kiên cường và lòng bao dung. Qua đó, tác phẩm không chỉ miêu tả một cuộc sống khó khăn, mà còn truyền tải thông điệp về sức mạnh của tình thân và lòng hy sinh trong gia đình.

Tương tự, các tác phẩm khác của Vũ Thị Huyền Trang như “Đô thị ảo” hay “Bố tôi” cũng đặt ra những câu hỏi về giá trị sống, về những mối quan hệ và sự thay đổi trong xã hội hiện đại. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hiện thực, những tác phẩm này còn mở ra những góc nhìn mới, đặt ra những câu hỏi và đưa ra những suy ngẫm về bản chất con người và xã hội.

Điều này minh chứng cho quan điểm của Bêlinxki rằng một tác phẩm nghệ thuật thực sự có giá trị phải vượt ra ngoài sự miêu tả đơn thuần, phải có tiếng nói và sứ mệnh riêng của nó. Nghệ thuật không chỉ là việc tái hiện cuộc sống mà còn là việc đi sâu vào bản chất của những điều mà nó miêu tả, để từ đó khơi gợi những suy nghĩ, cảm xúc và câu hỏi. Những tác phẩm lớn không chỉ sống nhờ vào tài năng của người sáng tạo, mà còn nhờ vào khả năng chạm đến những tầng sâu thẳm nhất của tâm hồn con người, để từ đó phản chiếu và dẫn dắt chúng ta qua những trải nghiệm, những nỗi đau, và cả những niềm vui mà chúng ta có thể chưa từng cảm nhận rõ ràng.

Như vậy, quan điểm của Bêlinxki về giá trị của nghệ thuật đã đặt nền móng cho những tiêu chí quan trọng mà một tác phẩm cần có: sự chân thật trong cảm xúc, sự sâu sắc trong tư tưởng và sự dũng cảm đặt ra hoặc trả lời những câu hỏi của cuộc sống. Nghệ thuật chỉ thực sự tồn tại và sống động khi nó không ngừng tương tác với những trải nghiệm của con người, khi nó không chỉ là một bức tranh tĩnh lặng mà là một dòng chảy của cảm xúc, suy tư và những câu hỏi không bao giờ có hồi kết.