Trời mùa hạ như lửa đốt cháy từng ngóc ngách của ký ức, những âm thanh rộn rã của tiếng chim, ánh nắng trải dài không ngừng trên cánh đồng, khiến lòng người như bùng lên những xúc cảm mãnh liệt. Em cảm nhận được một sự sống dâng trào, cuồn cuộn như dòng sông không thể ngăn cản, như thể cả đất trời cùng hòa chung nhịp đập, thúc giục bước chân con người không ngừng mở rộng những con đường mới. Mùa hạ trong bài thơ không đơn thuần là một mùa trong năm, mà là hình ảnh tượng trưng cho sức sống, cho khát vọng cháy bỏng và những giấc mơ dâng trào trong tâm hồn tuổi trẻ, khiến trái tim em nghẹn lại, không thể cầm được những xúc cảm chực trào lên.
Bài thơ Mùa hạ của Xuân Quỳnh không chỉ đơn giản là sự miêu tả bức tranh thiên nhiên rực rỡ, mà còn là bức chân dung sống động của tâm hồn con người, đặc biệt là tuổi trẻ với bao khát khao, đam mê và mộng mơ. Mỗi khổ thơ mở ra một lát cắt riêng biệt, vừa thực vừa ẩn dụ, vẽ nên bức tranh đầy sức sống của mùa hạ, đồng thời phản chiếu nội tâm sâu sắc.
Khổ thơ đầu mở ra bức tranh thiên nhiên tươi mới, đầy sức sống: “Đó là mùa của những tiếng chim reo / Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả”. Những hình ảnh thiên nhiên không chỉ được khắc họa bằng màu sắc rực rỡ, mà còn gợi cảm giác đất trời như bừng tỉnh, cây cối đâm chồi nảy lộc, mật ngọt của quả chín tràn đầy hương vị. Hình ảnh “Bước chân người bỗng mở những đường đi” như một biểu tượng cho sự khám phá, vươn tới những điều mới mẻ trong cuộc sống.
Khổ thơ thứ hai nêu bật sự phơi bày, không che giấu của mùa hạ: “Đó là mùa không thể giấu che / Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng”. Mùa hạ chính là thời điểm mọi thứ được phơi bày, thật thà và trực diện dưới ánh nắng gay gắt. “Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng” không chỉ mô tả cảnh biển mênh mông mà còn gợi lên hình ảnh tự do, hoà bình sau những đau thương cay đắng, “từ những miền cay đắng hoá thành thơ” như một thông điệp mạnh mẽ về sự chuyển hoá, sự tái sinh của cuộc đời.
Khổ thơ thứ ba chuyển sang những cảm xúc, khát vọng của con người: “Đó là mùa của những ước mơ / Những dục vọng muôn đời không xiết kể”. Đây là khung cảnh của sự sống mãnh liệt, của những cảm xúc mãnh liệt không thể dừng lại, dù có “gió bão hoà, mưa thành sông thành bể” thì cũng chỉ là những thử thách để tình yêu và ước mơ “một thoáng nhìn có thể hoá tình yêu” phát triển và chín muồi.
Khổ thơ thứ tư lại nhẹ nhàng hơn, gợi lên những hình ảnh giản dị, thân thuộc: “Đó là mùa của những buổi chiều / Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút”. Tiếng dế, tiếng cuốc vang vọng trong đêm hè oi bức làm không gian thêm sống động, đầy sắc thái. Đây là những khoảnh khắc bình yên, vừa tĩnh lặng vừa tràn đầy sức sống, làm nên sự đa dạng phong phú của mùa hạ và cả cuộc đời.
Khổ kết bài là sự băn khoăn, tiếc nuối pha lẫn hy vọng: “Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa / Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?”. Những câu hỏi ấy vang lên như tiếng lòng day dứt, mong muốn níu giữ những tháng ngày tuổi trẻ đầy nhiệt huyết và khát vọng. Nhưng dù mùa hạ có qua đi, màu xanh và sự ngọt ngào vẫn còn đọng lại, như minh chứng cho sức sống bất diệt và niềm tin mãnh liệt vào tương lai.
Bài thơ Mùa hạ là một bản giao hưởng của thiên nhiên và tâm hồn, của tuổi trẻ và khát vọng, được Xuân Quỳnh thể hiện bằng ngôn từ giản dị mà sâu sắc, khiến người đọc cảm nhận rõ sự rạo rực của sức sống và niềm tin bền bỉ vượt qua thử thách, khiến lòng người không khỏi xao xuyến, bâng khuâng.