+ Tử Văn tâu trình đầu đuôi như lời Thổ thần đã kể.

+ Tử Văn và hồn ma họ Thôi cãi cọ mãi không phân phải trái.
+ Tử Văn xin Diêm Vương cho xin tư giấy đến đền Tản Viên hỏi cho ra lẽ.

+ Hồn ma họ Thôi chột dạ xin Diêm Vương tha cho Tử Văn để tỏ đức hiếu sinh.

+ Diêm Vương sinh nghi bèn sai tư giấy đi, kết quả đúng như lời Tử Văn nói.

+ Tử Văn được minh oan, hồn ma họ Thôi bị trị tội.

- Yếu tố góp phần làm nên chiến thắng của Tử Văn trong phiên tòa:

+ Thông tin do Thổ Thần cung cấp.

+ Tính tình khảng khái, cương trực, không run sợ trước cái ác.

+ Sự thông minh nhạy bén của Tử Văn.

- Yếu tố đóng vai trò quyết định là thông tin do Thổ thần cung cấp.

Câu 4 trang 20 Tản viên từ Phán sự lục Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Nhân vật Tử Văn được khắc họa chủ yếu qua những chi tiết nào? Chọn phân tích một số chi tiết tiêu biểu, từ đó, nhận xét khái quát về tính cách nhân vật này?

Trả lời:

*Ngô Tử Văn qua lời người dẫn chuyện và nhận xét của những người đương thời:

- Là người nóng nảy, nhưng tính tình khảng khái, nên được nhiều người yêu quý kính trọng dành khen hai từ "cương trực", danh tiếng tốt.

*Ngô Tử Văn xuất hiện trực tiếp qua các sự kiện:

- Đốt ngôi đền bị tên tướng giặc họ Thôi chiếm giữ:

+ Thể hiện lòng can đảm, tinh thần chính nghĩa, không phải là hành động bộc phát, nông nổi.

- Lúc gặp tên tướng giặc trong mộng:

+ Bình tĩnh, điềm nhiên, coi thường sự dọa dẫm của hắn.

- Lúc gặp và nói chuyện với Thổ Thần:

+ Bình tĩnh, thể hiện sự thông minh, nhanh trí khi hỏi thăm về tên tướng giặc, để chuẩn bị ứng phó.

- Lúc ở điện Diêm Vương:

+ Gặp cảnh kinh hãi cũng bình tĩnh mà kêu to để hòng kinh oan.

+ Không hề e sợ lời dọa dẫm kết tội của Diêm Vương, sẵn sàng đối chất với tên tướng giặc họ Thôi cho ra nhẽ.

Ta thấy rằng Ngô Tử Vân là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa, là kết tinh vẻ đẹp của kẻ sĩ cương trực, yêu nước, thương dân, luôn đấu tranh bảo vệ lẽ phải, giệt trừ cái ác.

Câu 5 trang 20 Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Sáng tạo chi tiết người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự” và việc người đời sau truyền nhau về “nhà quan Phán sự”, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?

Trả lời:

- Từ chi tiết trên, tác giả muốn nhấn mạnh và khẳng định tư tưởng cái thiện luôn luôn chiến thắng cái ác và người tốt sẽ nhận được báo đáp và tiếng thơm lưu danh muôn đời.

Câu 6 trang 20 Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Thế giới thần linh, ma quỷ trong truyện là sản phẩm hư cấu nghệ thuật của Nguyễn Dữ. Khám phá thế giới đó, bạn hiểu thêm được điều gì về chủ đề của tác phẩm?

Trả lời:

- Thế giới thần linh ma quỷ trong truyện là sản phẩm của hư cấu nghệ thuật, nhưng lại là tấm gương thực tại phản chiếu rõ nét về hiện thực xã hội phong kiến.

- Tác giả mượn thế giới kì ảo để phơi bày hiện thực xã hội với sự thối rữa của chế độ phong kiến qua những tệ nạn, sự chèn ép và những bất bình trong bộ phận quan lại chia bè kết phái, áp bức bóc lột nhân dân.

- Ngô Tử Văn như một “Bao Công” người không sợ thần chẳng lay, dũng mãnh đương đầu với thế lực bạo tàn ấy bảo vệ cái thiện và sự yên bình cho nhân dân.

Câu 7 trang 20 Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Nêu quan niệm về kẻ sĩ được thể hiện trong lời bình cuối truyện. Bạn có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?

Trả lời:

“Kẻ sĩ” Ngô Tử Văn là người có hiểu biết, có khí tiết, “thà chết vinh còn hơn sống nhục”, không bao giờ đầu hàng trước cái ác, dũng cảm chiến đấu đến cùng để minh chứng cho sự cương trực. Qua đó, gửi gắm quan niệm của tác giả về lòng dũng cảm và ý chí nghị lực của con người “chiến thắng lớn nhất cuộc đời là chiến thắng chính mình” và “nghị lực để giành giật phần thắng về phe chính nghĩa”.. Em đồng tình với quan niệm đó 

*Kết nối đọc – viết 

Bài tập trang 20 Ngữ văn lớp 10 Tập 1 Chức Phán Sự đền Tản Viên: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên.
"Chức Phán Sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ thực sự là một tác phẩm truyền kì đặc biệt, nổi bật với những yếu tố kì ảo và vô thực. Tuy nhiên, điểm độc đáo của tác phẩm lại nằm ở cách mà sự "vô thực" được biểu thị một cách "rất thực." Tác giả đã tạo ra một thế giới cõi âm, nhưng lại thể hiện một cách chân thực về xã hội thực tại, với tất cả những khía cạnh của "tham, sân, si." Trong câu chuyện, cuộc chiến đấu giữa Ngô Tử Văn và hồn ma Họ Thôi thể hiện một cuộc đối đầu giữa thiện và ác trong thế giới trần thế. Sự dũng mãnh và quả cảm của Ngô Tử Văn trong việc đối mặt với hồn ma Họ Thôi tượng trưng cho cái thiện, trong khi hồn ma Họ Thôi đại diện cho cái ác, với mọi thủ đoạn vòng vo, xảo trá. Cuộc đối đầu này là một sự đối lập rõ ràng giữa hai thái cực trong xã hội. Cách kết thúc câu chuyện, với chiến thắng của phe chính nghĩa, là một sự thể hiện của niềm tin và quan niệm rằng "ở hiền gặp lành, ác giả ác báo." Tác phẩm cũng ca ngợi tinh thần đấu tranh để đạt được chiến thắng cho cái thiện, tôn vinh sự kiên định và quyết tâm trong cuộc sống. Những chi tiết "thực mà hư," "hư mà thực" trong "âm ti địa phủ" tạo nên sự độc đáo cho tác phẩm. Tác giả sử dụng các yếu tố kỳ ảo để thể hiện thế giới cõi âm, nhưng lại thể hiện rất chân thực về tình hình xã hội. Điều này tạo nên một tác phẩm truyền kì mang đậm hơi thở dân gian, với sự kết hợp tài tình giữa thế giới huyền bí và thực tế.