Soạn văn bài Gặp lá cơm nếp - Ngữ văn 7 Kết nối tri thức
9/12/2023 8:51:29 AM
tranhuynhthosinh ...
Soạn bài Gặp lá cơm nếp Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức trang 43,44 hay nhất. Nội dung: văn bản Gặp lá cơm nếp thể hiện tình yêu nỗi nhớ của người con/ tác giả đối với mẹ, với món xôi của mẹ và với quê hương đất nước.
TRƯỚC KHI ĐỌC Câu hỏi 1: Xác định bài thơ thuộc thể năm chữ trong số những bài thơ sau đây: Chuyện cổ nước mình (Lâm Thị Mỹ Dạ), Chuyện cố tích về loài người (Xuân Quỳnh), Mây và sóng (R. Ta-go), Bắt nạt (Nguyễn Thế Hoàng Linh), Những cánh buồm (Hoàng Trung Thông).
Trả lời:
Bài thơ thuộc thể năm chữ trong số những bài thơ đã cho:
- Chuyện cổ tích về loài người (Xuân Quỳnh)
- Bắt nạt (Nguyễn Thế Hoàng Linh)
Câu hỏi 2: Xôi là một món ăn quen thuộc của người Việt. Chia sẻ cảm nhận của em về hương vị của món ăn đó.
Trả lời:
Xôi là một món ăn quen thuộc và truyền thống trong ẩm thực của người Việt Nam. Nguyên liệu chính để làm xôi là gạo nếp, tạo nên đặc điểm dẻo và mềm đặc trưng của món này. Em thích xôi có thêm nước cốt dừa, bởi khi kết hợp với nước cốt dừa, xôi trở nên thơm ngon và đậm đà hương vị béo ngậy.
Ngoài ra, xôi còn có nhiều biến thể khác nhau, ví dụ như xôi lạc với lớp lạc thơm bùi, hoặc xôi gấc với màu sắc đỏ rực rỡ, làm cho món ăn trở nên đẹp mắt hơn. Bất kể là xôi nào, mỗi loại đều mang trong mình một hương vị riêng biệt và độc đáo, làm cho bữa ăn trở thành một trải nghiệm thú vị và ngon miệng.
*Sau khi đọc
Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Số tiếng trong một dòng, cách gieo vần, ngắt nhịp và chia khổ của bài thơ Gặp lá cơm nếp có gì khác với bài thơ Đồng dao mùa xuân?
Trả lời:
- Số tiếng trong một dòng: 5 (khác với Đồng dao mùa xuân: 4).
- Cách gieo vần: vần lưng.
- Ngắt nhịp: 2/3, 3/2 (khác với Đồng dao mùa xuân: 2/2).
- Cách chia khổ: dựa vào nội dung (so với bài thơ Đồng dao mùa xuân - khổ đầu có ít dòng thơ hơn các khổ sau thì bài thơ Gặp lá cơm nếp lại ngược lại).
Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hãy nêu nhận xét về hoàn cảnh đã gợi nhắc người con nhớ về mẹ của mình. Trong kí ức của người con, hình ảnh mẹ hiện lên như thế nào?
Trả lời:
- Hoàn cảnh đã gợi nhắc người con nhớ về mẹ của mình: người con thèm bát xôi mùa gặt/ khói bay ngang tầm mắt.
- Hình ảnh mẹ trong kí ức người con: người mẹ tảo tần “nhặt lá đun bếp”, và người con nhớ mùi cơm nếp của mẹ, mùi cơm “thơm suốt đường con”.
Hoàn cảnh đó là nền tảng để tác giả thể hiện tình cảm cảm xúc của mình.
Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Trong khổ thơ thứ ba, người con thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì? Vì sao những tình cảm, cảm xúc ấy lại cùng trào dâng trong tâm hồn người con khi "gặp lá cơm nếp"?
Trả lời:
- Trong khổ thơ thứ ba, người con thể hiện những tình cảm, cảm xúc: nỗi nhớ mẹ, nhớ quê hương và lòng thương mẹ, thương quê hương đất nước.
- Những tình cảm, cảm xúc ấy lại cùng trào dâng trong tâm hồn người con khi “gặp lá cơm nếp" là bởi đó là mùi vị quen thuộc với người con, là mùi vị quê hương thường trực trong trái tim. Lá cơm nếp như chất xúc tác, khi gặp là bùng cháy lên nỗi nhớ và tình yêu mẹ, yêu quê hương.
Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Em cảm nhận như thế nào về hình ảnh người con trong bài thơ?
Trả lời:
Qua đây, ta thấy một hình ảnh của người con hiếu thảo, luôn yêu thương mẹ và quê hương đất nước. Tình cảm này luôn luôn tồn tại và rất sâu sắc trong trái tim của người con. Chỉ cần một chút kích thích nhỏ, như một cảm xúc nhỏ, tình yêu và nỗi nhớ đối với quê hương sẽ bùng lên mạnh mẽ và thấm sâu vào tâm hồn.
Câu 5 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Theo em, thể thơ năm chữ có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của nhà thơ?
Trả lời:
Vẫn còn nội dung phía dưới, bạn hãy ấn nút để xem tiếp nhé...
Thể thơ năm chữ có tác dụng đặc biệt trong việc thể hiện cảm xúc của nhà thơ. Bởi vì mỗi câu thơ luôn có đúng năm tiếng, kết hợp với vần và nhịp, điều này tạo ra một sự gần gũi và dễ đọc. Người nghe có thể dễ dàng cảm nhận và tận hưởng một cách tự nhiên, trong khi tác giả có thể dễ dàng truyền đạt cảm xúc, tư duy và tâm trạng của mình thông qua những bài thơ năm chữ này.
*Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nghĩ về tình cảm của người con đối với mẹ trong bài thơ Gặp lá cơm nếp.
Bài tham khảo:
Cha mẹ là những người có công sinh ra và nuôi dưỡng chúng ta, vì vậy, dù ở bất kỳ đâu, chúng ta luôn hướng về cha mẹ. Bài thơ "Gặp lá cơm nếp" của Thanh Thảo đã khéo léo thể hiện nỗi nhớ sâu sắc đó. Khi ở xa quê hương, bất ngờ gặp lá cơm nếp, nỗi nhớ mẹ và quê hương bỗng dưng tràn về. Nhớ về mẹ cũng là nhớ về món xôi của mẹ, với hương thơm đặc trưng. Mùi xôi của mẹ chính là mùi vị quê hương quen thuộc, luôn đọng mãi trong tâm hồn, và nó tồn tại suốt cuộc hành trình "thơm suốt đường con." Tình yêu thương đối với mẹ và quê hương không chỉ thể hiện qua hương vị của món xôi mà còn thông qua những lời nói chân thành. Mẹ và đất nước được xem như những thứ quý báu và ngang tầm nhau, và người con sẵn sàng chia sẻ nỗi nhớ và tình thương đối với cả hai. Điều này thể hiện sự tận tâm và tình cảm sâu sắc của người con đối với người mẹ già yêu quý của mình và đất nước.
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Câu hỏi
Phân tích tác phẩm Gặp lá cơm nếp
Bài làm:
Văn học là một công cụ mạnh mẽ để thể hiện cảm xúc một cách sâu sắc. Thông qua văn học, tác giả có khả năng diễn đạt những nỗi lòng và sáng tạo ra các bức tranh cảm động. Trong lịch sử văn học của Việt Nam, thời kỳ kháng chiến đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của văn học, tạo nên nhiều tác phẩm đặc biệt và ý nghĩa. Nhà thơ Thanh Thảo đã đóng góp một phần quan trọng vào điều đó thông qua tác phẩm "Gặp lá cơm nếp".
Bài thơ này là một bức tranh về cuộc sống của người lính trên đường hành quân xa quê hương, bắt gặp hình ảnh quen thuộc là lá cơm nếp. Tên bài thơ "Gặp lá cơm nếp" đặc biệt vì nó kết hợp các yếu tố quen thuộc, tạo nên một tình huống cảm động. Từ những hình ảnh quen thuộc này, người chiến sĩ xa quê hương ngày càng nhớ về đường về nhà. Ở nơi xa xôi, người mẹ già đang mong con trở về. Chỉ trong bốn câu thơ ngắn gọn, tác giả đã thể hiện rõ tình cảm của người con, lòng mong ngóng và tình thương đối với mẹ.
Xa nhà đã mấy năm
Thèm bát xôi mùa gặt
Khói bay ngang tầm mắt
Mùi xôi sao lạ lùng
Ngay từ đầu, tác giả đã nêu rõ hoàn cảnh của người lính, đã xa quê và mẹ nhiều năm. Khi gặp cảnh thổi xôi trong mùa gặt, người lính lại nhớ đến một hình ảnh tương tự tại quê nhà. Nhưng câu thơ cuối cùng, "Mùi xôi sao lạ lùng," ám chỉ rằng với người xa quê lâu năm, biết bao thứ đã thay đổi. Ở nơi xa lạ, với những thứ quen thuộc nhưng mùi vị đã khác đi. Điều này thể hiện sự trái ngược và làm nổi bật hình ảnh người lính đang nhớ về quê hương với mùi xôi độc đáo.
Mẹ ở đâu chiều nay
Nhặt lá về đun bếp
Phải mẹ thổi cơm nếp
Mà thơm suốt đường con
Những hình ảnh quen thuộc vẫn làm người lính nhớ về mẹ. Họ thấy mẹ hiện lên trong tưởng tượng, nhưng mẹ lại ở xa. Cảm giác nhớ mẹ trở nên rất mạnh mẽ, và một tấm hình về mẹ đã xuất hiện trong tâm trí người lính. Mẹ ở nơi xa, nhặt lá về đun bếp và thổi xôi, và mùi xôi thơm ngát suốt cả con đường của người lính.
"Mùi cơm nếp được coi là mùi hương đặc trưng của nhiều địa phương tại Việt Nam. Nó kết nối với đặc trưng của làng quê và con người Việt Nam. Chính nhờ mùi hương đó, người lính lại nghĩ về tình cảm quê hương và đất nước. Mùi vị này là một biểu tượng của quê hương, và nó gắn với nhiệm vụ của người lính, là gánh nặng trên vai họ trong những thời điểm khó khăn.
Ôi mùi vị quê hương
Con quên làm sao được
Mẹ già và đất nước
Chia đều nỗi nhớ thương
Mùi vị quê hương là một ký ức không thể nào quên. Chỉ cần một chút thúc giục, tâm trí của người lính trở lại quê hương và đất nước. Bài thơ kết thúc bằng những dòng chia sẻ nỗi nhớ và tình thương của người lính đối với mẹ già và đất nước. Họ cảm nhận rằng hai thứ này xứng đáng được bảo vệ và yêu thương. Tình cảm này sâu sắc và đậm đà.
Ở cuối khổ thơ, anh mới nói: “Chia đều nỗi nhớ thương”. Anh nhớ hình bóng người mẹ, thương đất nước. Vậy nên trên đường đi cứu nước, trong đầu anh mong nhớ mẹ già.
Cây nhỏ lòng Trường Sơn
Hiểu lòng nên thơm mãi…
Hai câu thơ cuối khiến cho người đọc xót lòng làm sao! Không ai không biết dãy Trường Sơn là nơi yên nghỉ của biết bao anh hùng. Mỗi cành cây, ngọn cỏ nơi những người lính trở về đều là hương vị quen thuộc, gúp dẫn lối cho linh hồn trở về quê nhà. Bởi vậy, chúng mới “hiểu lòng”, tỏa ra hương thơm ngào ngạt như một lời thúc giục cho những linh hồn lạc lối.
"Bài thơ Gặp lá cơm nếp" sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... Hình ảnh trong bài thơ rất sinh động và sâu sắc. Tình cảm của người lính với quê hương và đất nước được thể hiện rất rõ, và tình thương đối với mẹ già là điểm đặc biệt. Bằng cách sử dụng từ ngôn ngữ và hình ảnh tươi sáng, nhà thơ Thanh Thảo đã tạo nên một bức tranh tuyệt vời về tình yêu và lòng nhớ nhung của người lính trong cuộc chiến tranh.
Từ khóa tìm kiếm: Gặp lá cơm nếp, soạn văn 7 tập 1 kết nối tri thức, giải sách lớp 7 kết nối tri thức, soạn văn 7 bài 2 kết nối tri thức, soạn văn 7 bài Văn bản đọc Gặp lá cơm nếp