Soạn văn Đọc Tiểu Thanh kí sách ngữ văn 11 tập 1 cánh diều trang 47, 48, 49 bài 2 THƠ VĂN NGUYỄN DU.
*Nội dung chính
Bài thơ là những cảm xúc, suy tư của tác giả Nguyễn Du về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài văn chương trong xã hội phong kiến. Mạch vận động của cảm xúc (tứ thơ): Đọc truyện => xót xa, thương tiếc cho nàng Tiểu Thanh tài sắc mà bạc mệnh => suy nghĩ, tri âm với số phận những người tài hoa, tài tử => tự thương cho số phận tương lai của bản thân mình, khao khát tri âm. *Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 trang 47 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
“Son phấn”, “văn chương” là để nói về điều gì ở Tiểu Thanh?
Trả lời
- “Son phấn”: vẻ đẹp, sắc đẹp của người phụ nữ.
- “Văn chương: tượng trưng cho tài năng.
*Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Ngoài kết cấu đề, thực, luận, kết của thơ Đường luật, bài Đọc “Tiểu Thanh kí” có thể phân chia thành kết cấu hai phần (bốn câu thơ trên và bốn câu thơ dưới) được không? Vì sao?
Trả lời
- Theo em, bài thơ không nên chia thành kết cấu hai phần (bốn câu thơ trên và bốn câu thơ dưới) vì sáu câu thơ đầu là sự bày tỏ của Nguyễn Du với nỗi niềm thương xót với nàng Tiểu Thanh và hai câu thơ cuối là tác giả thương xót cho số phận mình. Nếu tách rời bố cục bài thơ ra như vậy sẽ không mạch lạc và lôgic.
Câu 2 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Qua hai câu thơ: “Son phấn có thần chôn vẫn hận,/ Văn chương không mệnh đốt còn vương.” em nhận ra điều gì về số phận nàng Tiểu Thanh và tình cảm, thái độ của tác giả?
Trả lời
Qua hai câu thơ em thấy được giá trị nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du, thể hiện nỗi niềm xót xa cho người tài hoa bạc mệnh, thể hiện triết lí về số phận của con người trong xã hội phong kiến: tài mệnh tương đổ, hồng nhan đa truân, cái tài, cái đẹp không được chấp nhận, bị vùi dập không thương tiếc thông qua số phận Tiểu Thanh.
Câu 3 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Vì sao nhà thơ tự xem mình là người cùng hội với người “phong lưu” thanh lịch, tài hoa nhưng mang nỗi oan lạ lùng? Qua đó, em hiểu thêm điều gì về Nguyễn Du?
Vẫn còn nội dung phía dưới, bạn hãy ấn nút để xem tiếp nhé...
Trả lời
Bởi vì Nguyễn Du không chỉ thương xót cho nàng Tiểu Thanh mà còn bàn ra tới nỗi hận của muôn người, muôn đời trong đó có bản thân nhà thơ, nói về sự đau đớn phẫn uất cao độ trước một thực tế vô lí: người có sắc thì bất hạnh, nghệ sĩ có tài thường cô độc. Qua đó thể hiện sự cảm thông sâu sâu sắc của Nguyễn Du đến độ “tri âm tri kỉ”.
Câu 4 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Phân tích tác dụng của nghệ thuật đối trong bài thơ.
Trả lời
Trong bài thơ Tiểu Thanh kí, Nguyễn Du đã sử dụng một cách tài tình phép đối và khả năng thống nhất những hình ảnh đối lập trong hình ảnh, ngôn ngữ:
Cảnh đẹp >< gò hoang -> Đối lập giữa quá khứ và hiện tại nhằm nhấn mạnh sự hoang tàn của cảnh vật nơi đây, vốn từng rất xinh đẹp nhưng giờ đây lại héo úa, hoang tàn. Qua đó thể hiện hiện sự xót xa, tiếc nuối của tác giả đối với số phận éo le của nàng Tiểu Thanh.
Câu 5 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Tác giả gửi gắm tâm sự gì qua hai câu thơ kết?
Trả lời
Tác giả đã khóc cho nàng Tiểu Thanh và gửi gắm nỗi niềm băn khoăn của bản thân mình qua hai câu thơ kết. Tác giả không viết đơn thuần mà khóc cho Tiểu Thanh mà ông còn băn khoăn không biết hậu thế ai sẽ khóc ông.
Câu 6 trang 48 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1
Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 – 12 dòng) nói lên suy nghĩ của em về tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du qua bài Đọc “Tiểu Thanh kí”.
Trả lời
Đọc "Tiểu Thanh kí" là một trong những trải nghiệm sáng tạo của Nguyễn Du, thể hiện sâu sắc tư tưởng và lòng nhân đạo cao cả của nhà thơ. Bài thơ này là cuộc tâm sự của ông, thể hiện sự đồng cảm và gần gũi với cuộc đời, tài năng và bi kịch của nhân vật Tiểu Thanh. Điều này làm cho bài thơ trở nên đặc biệt, vừa thể hiện nỗi thương cảm đối với những khía cạnh bất hạnh của cuộc sống, vừa thể hiện lòng trọng trọng những phẩm chất cao đẹp của con người. Đây cũng là một khía cạnh quan trọng của triết lý nhân đạo của Nguyễn Du. Ông cảm nhận và chia sẻ nỗi đau của con người, hiểu rõ nguyên nhân của những bi kịch này, nhưng cũng bất lực trước những khó khăn này, bởi chính ông cũng trải qua những gian nan của cuộc đời. Từ nỗi đau, sự cô đơn và lòng nhân đạo, Nguyễn Du thể hiện sự giàu có về tình thương và lòng trọng tài năng cũng như vẻ đẹp con người.
Tìm kiếm: Soạn văn 11 cánh diều bài 2 Đọc Tiểu Thanh kí, giải ngữ văn 11 sách CD bài 2 Đọc Tiểu Thanh kí, giải bài 2 Đọc Tiểu Thanh kí ngữ văn 11 tập 1 cánh diều