Những nghề nghiệp khác nhau nhìn nhận một sự vật dưới những góc độ khác nhau, cụ thể với một gốc cây:
- Nhà khoa học nhìn thấy tính chất và trạng thái của gốc cây.
- Bác làm vườn lại nhìn về sức sống của cây.
- Còn chú thợ mộc lại thấy được chất liệu tốt hoặc kém của gốc cây.
- Anh họa sĩ nhìn về dáng vẻ của cây, chỉ đơn thuần thưởng thức dáng vẻ của cây, không còn mục đích gì khác. 4. Phải chăng đồng cảm là một phẩm chất không thể thiếu ở người nghệ sĩ?
5. Trong sáng tạo nghệ thuật, sự đồng cảm được biểu hiện như thế nào?
- Người nghệ sĩ phải đồng cảm với mọi vật, từ sinh vật đến phi sinh vật, từ động vật đến thực vật.
- Về cách nhìn sự vật, nhìn mọi vật dưới góc nhìn của thế giới Mĩ, vạn vật đều có linh hồn nên cần nhìn và cảm nhận chúng từ sâu trong tâm hồn mình.
- Đặt mình vào chính đối tượng, cảm nhận và trải nghiệm cảm xúc của để có lòng đồng cảm, đồng điệu chúng trong sáng tạo nghệ thuật.
Trẻ em hơn người lớn ở điểm chúng rất giàu lòng đồng cảm. Chúng không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hệt sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thảy sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu,.... Tấm lòng chúng chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều. Chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến, phát hiện ra những điểm mà người lớn không phát hiện được.
*Sau khi đọc
Soạn bài Yêu và đồng cảm văn 10 Kết nối tri thức
Câu 1 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Tìm trong văn bản những đoạn, những câu nói về trẻ em và tuổi thơ. Vì sao tác giả lại nhắc nhiều đến trẻ em và tuổi thơ như vậy?
+ Chúng không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hệt sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thảy sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu,.... Tấm lòng chúng chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều. Chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến, phát hiện ra những điểm mà người lớn không phát hiện được.
+ Bản chất của trẻ em là nghệ thuật
+ Tuổi thơ quả là thời hoàng kim trong đời người
- Tác giả nhắc nhiều đến trẻ em và tuổi thơ như vậy nhằm nhấn mạnh nghệ thuật qua cái nhìn của trẻ em là nghệ thuật chân thật, chân chính nhất và tuổi thơ là lúc chúng ta có thể dễ dàng cảm nhận tư vị của cái đẹp.
Câu 2 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Mặc dù không ít lần nói tới danh xưng “họa sĩ”, nhưng trên thực tế, điều tác giả muốn bàn luận không chỉ bó hẹp trong phạm vi hội họa. Những từ ngữ nào trong văn bản đã giúp bạn nhận ra điều đó?
- Tác giả không chỉ đề cập trong phạm vi hội hoạ mà nói tới danh xưng hoạ sĩ nhằm chỉ những người hoạt động nghệ thuật nói chung.
Câu 4 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Tác giả đã nêu lên những lí lẽ, bằng chứng nào để khẳng định tầm quan trọng của sự đồng cảm trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật?
- Lí lẽ: Nếu không có tấm lòng đồng cảm bao la như thế mà chăm chăm vào kĩ thuật vẽ thì chắc chắn không thể trở thành hoạ sĩ thực sự. Dù có vẽ được thì tối đa cũng chỉ là thợ vẽ mà thôi.
- Dẫn chứng: Nếu nó không đủ khoáng đạt để đồng điệu với anh hùng thì không thể mô tả được anh hùng, nếu nó không đủ dịu dàng để hoà nhập cùng thiếu nữ thì không khắc hoạ được thiếu nữ.
Câu 5 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Tác giả đã phát hiện ra những điều tương đồng gì giữa trẻ em và người nghệ sĩ? Sự khâm phục, trân trọng trẻ em của tác giả được hình thành trên cơ sở nào?
- Sự khâm phục, trân trọng trẻ em của tác giả được hình thành trên cơ sở tác giả phát hiện “bản chất của trẻ thơ là nghệ thuật”. Trẻ em không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hết sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thành sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu. Chúng hồn nhiên trò chuyện với chó mèo, hồn nhiên hồn nhiên cây cỏ, hồn nhiên chơi với búp bê, tấm lòng chung chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều.
Câu 6 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Theo bạn, nếu không có đoạn kể về chú bé giúp tác giả sắp xếp đồ đạc ở phần 1, sức hấp dẫn, thuyết phục của văn bản Yêu và đồng cảm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Nếu không có đoạn kể về chú bé giúp tác giả sắp xếp đồ đạc ở phần một, người đọc sẽ không thể kết nối được mối liên hệ giữa trẻ em và nghệ thuật được tác giả đặt ra trong văn bản. Câu chuyện chính là tiền đề để bạn đọc nhận ra trẻ em giàu lòng đồng cảm và bản chất của trẻ em là nghệ thuật. Vì vậy, nếu không có câu chuyện mở đầu, văn bản sẽ bị giảm đi sức hấp dẫn, thuyết phục.
Câu 7 trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1 Nhà thơ Xuân Diệu từng viết: “Hãy nhìn đời bằng đôi mắt xanh non” (Đôi mắt xanh non, trong tập Riêng chung, NXB Văn học, Hà Nội, 1960). Dựa vào nội dung văn bản Yêu và đồng cảm, hãy thử nêu lý do khiến nhà thơ Xuân Diệu đề nghị như vậy.
Lí do khiến nhà thơ Xuân Diệu đề nghị như vậy là vì:
- Đôi mắt xanh non là chỉ đôi mắt của trẻ con, nhìn đời một cách ngây thơ, hồn nhiên nhất để cảm nhận thế giới trong một màu hồng tươi đẹp.
- Nhìn đời bằng đôi mắt của trẻ nhỏ sẽ giúp ta cảm nhận cuộc sống dưới một góc độ tươi đẹp hơn, không có sự mệt mỏi và chỉ tràn đầy niềm vui, hạnh phúc.
- Nhà thơ muốn quay trở lại tuổi thơ, trở lại hình hài của một đứa trẻ để cảm nhận được tình yêu, niềm hạnh phúc khi được vui chơi mà không cần lo nghĩ việc đời.
*Kết nối với đọc - viết
Soạn Yêu và đồng cảm
Sự đồng cảm tạo nên vẻ đẹp gắn kết của thế giới. Hãy viết đoạn văn khoảng 150 chữ về chủ đề này.
Sự đồng cảm là một thái độ quan trọng trong cuộc sống, nó thể hiện sự tôn trọng, sẵn sàng thấu hiểu và sẵn lòng chia sẻ với người và môi trường xung quanh. Sự đồng cảm mang ý nghĩa quan trọng đối với mỗi cá nhân trong cuộc sống. Nó không chỉ mang lại hạnh phúc cho cuộc sống cá nhân mà còn giúp tạo dựng và củng cố mối quan hệ giữa con người với con người và con người với thế giới xung quanh.
Sự đồng cảm bắt đầu bằng việc biết trân trọng cuộc sống của chính mình, từ đó ta có khả năng tôn trọng cuộc sống của người khác. Nó cũng bao gồm khả năng cảm nhận vẻ đẹp tiềm ẩn trong mọi vật thể, luôn khám phá sự tinh túy trong mọi thứ. Một xã hội mà sự đồng cảm tồn tại là một xã hội phát triển và văn minh. Vì vậy, hãy làm cho tâm hồn của chúng ta trở nên giàu có bằng cách mở lòng đón nhận, yêu thương bản thân và mọi người xung quanh, đánh giá cuộc sống và có ý thức bảo vệ cái đẹp.
*PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Văn 10 kết nối tri thức bài Yêu và đồng cảm
Vì sao tác giả cho rằng bản chất của trẻ em là nghệ thuật? Người nghệ sĩ cần có những phẩm chất như thế nào để có thể làm tốt công việc của mình?
Trả lời
Người sáng tạo nghệ thuật học được ở trẻ em sự hồn nhiên, sự chân thành, lòng đồng cảm với mọi vật. Bản chất của trẻ thơ là nghệ thuật, chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến và khám phá được nhiều điều thú vị. Trẻ em với những suy nghĩ đơn giản nhất lại hơn người lớn ở điểm chúng rất giàu lòng đồng cảm. Chúng không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hệt sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thảy sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu. Tấm lòng chúng chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều. Chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến, phát hiện ra những điểm mà người lớn không phát hiện được.
Những phẩm chất của người nghệ sĩ đó là
1. Người nghệ sĩ cần có sự mẫn cảm đặc biệt.
2. Người nghệ sĩ cần có óc quan sát tinh tế.
3. Người nghệ sĩ cần có trí tưởng tượng phông phú.
4. Người nghệ sĩ cần có cảm hứng sáng tạo mãnh liệt.
5. Người nghệ sĩ cần có trí tuệ sắc sảo.
6. Người nghệ sĩ cần có một trí nhớ tốt.
7. Người nghệ sĩ cần có cá tính độc đáo, khác biệt.